Jak układać deski podłogowe?
Odpowiedź na pytanie „jak układać deski podłogowe” wydaje się oczywista. Trzeba zatrudnić do tego wykonawcę-parkieciarza, który wykona wszystkie prace, ułoży deski, pokieruje, doradzi i na koniec wystawi rachunek.
Ale możliwe, że nie każdy wie, o co zadbać już na etapie projektowania, w jakiej kolejności wykonać prace, na co zwrócić uwagę. Jak zaplanować kolejne etapy, by drewniana podłoga była ułożona dobrze, możliwie szybko i przede wszystkim bez niepotrzebnych nakładów finansowych.
Projekt budowlany uwzględniający posadzkę z desek podłogowych
Poniższe zalecenia mają na celu przekazanie podstawowych informacji konsumentowi (użytkownikowi). Nie jest to szczegółowa instrukcja dokonywania pomiarów.
Podkład, wylewka, jastrych – te słowa określają tę warstwę podłogi, do której mocowana jest posadzka.
Posadzka to wierzchnia, wykończeniowa warstwa podłogi. Posadzka to np. parkiet, lite deski podłogowe, deski podłogowe dwuwarstwowe, deska trójwarstwowa. A także wykładzina dywanowa, panele laminowane, terakota, posadzka żywiczna, lastriko itd.
Ważne jest, aby już na etapie projektu zaplanować, jaki rodzaj posadzki zostanie zastosowany. Do rodzaju posadzki powinien być dopasowany podkład, gdyż różne rodzaje posadzek wymagają różnej jakości podkładu.
Podkład pod deski podłogowe musi się charakteryzować nie tylko odpowiednim wypoziomowaniem i równością. Bardzo ważna są wilgotność i wytrzymałość na ścinanie podkładu podłogowego. Pozostałe zalecenia dotyczące parametrów posadzki można znaleźć w publikacji Instytut Techniki Budowlanej: WARUNKI TECHNICZNE WYKONANIA I ODBIORU ROBÓT BUDOWLANYCH. B2: Posadzki z drewna i materiałów drewnopochodnych (2018).
O ile wilgotność podkładu zwykle z czasem samoistnie dochodzi do wymaganego poziomu, to jego wytrzymałość na ścinanie pozostaje raczej niezmienna. Na ten parametr należy zwrócić największą uwagę przy projektowaniu podłogi i ustalaniu zakresu prac.
Jeśli wykonawca prac budowlanych wykona odpowiedni podkład, parkieciarz nie będzie musiał go naprawiać, wzmacniać. Może to zaoszczędzić naprawdę niemałą kwotę.
Wymagania wobec podkładu pod deski podłogowe: wilgotność
Wilgotność najczęściej spotykanego podkładu cementowego, na którym będzie układany parkiet albo deski podłogowe, nie może przekraczać 1,8% (CM). Jest to wartość dla posadzki bez ogrzewania podłogowego.
Warto w tym miejscu zauważyć, że jeszcze kilka lat temu tę wartość określano na poziomie 2%.
Wymaganą wilgotność podkładu pod deski podłogowe opisuje poniższa tabela.
Wymagania dotyczące wilgotności podkładu pod deski podłogowe |
||
| rodzaj |
bez ogrzewania |
z ogrzewaniem |
| podkład cementowy |
max 1,8% | max 0,8% |
| podkład anhydrytowy |
max 0,5% | max 0,3% |
| podkład z mat. drewnopochodnych |
7-11% | - |
Badanie wilgotności podkładu podłogowego metodą CM
Pomiaru wilgotności podkładów mineralnych dokonuje się na budowie metodą CM (zwaną też CCM). Badanie wilgotności podkładu miernikiem elektronicznym nie jest wystarczająco dokładne a wynik jest podatny na zakłócenia. Badanie urządzeniem zwanym wago-suszarką daje referencyjne wyniki, jednak jest relatywnie kosztowne, czasochłonne i niemożliwe do wykonania na budowie.
Do badania podkładu metodą CM pobiera się próbkę podkładu, która wykuwa się przy pomocy młotka i przecinaka. Przy wyborze miejsca warto uwzględnić przebieg rur i ogrzewania podłogowego. Materiał pobiera się z całej grubości podkładu, by nie badać jedynie materiału na powierzchni, który jest zwykle bardziej suchy.
Pobraną próbkę rozdrabnia się i odpowiednią jej (odważoną) ilość umieszczę w pojemniku ciśnieniowym. Do pojemnika wrzuca się odpowiednie metalowe kule oraz wsuwa szklaną ampułkę z acetylenkiem wapnia (karbidem). Potem pojemnik jest zamykany i poprzez potrząsanie rozbija się ampułkę i dalej rozdrabnia materiał. Pozwala karbidowi związać się z zawartą w próbce wodą i wytworzyć wodorotlenek wapnia oraz acetylen. Po pewnym czasie dokonuje się odczytu wytworzonego w pojemniku ciśnienia. Im więcej w próbce wody, tym więcej wydziela się gazu. Wyższe ciśnienie w pojemniku oznacza więc wyższą wilgotność próbki.
Dodatki do cementu przyspieszające schnięcie mogą mieć wpływ na wynik pomiaru.
Co robić, gdy podkład pod deski podłogowe ma zbyt dużą wilgotność?
Gdy podkład ma zbyt dużą wilgotność, do wyboru są dwa sposoby postępowania.
1. Czekać, aż podkład wyschnie.
Jeśli do planowanego terminu układania jest jeszcze kilka tygodni a na budowie jest sucho i ciepło, warto zapewnić dobrą wentylację i poczekać. Przed układaniem desek należy dokonać ponownego pomiaru. Może się okazać, że wilgotność spadła na tyle, że nie będą potrzebne żadne dodatkowe zabiegi.
2. Zagruntować podkład przeciwwilgociowo
Na rynku są dostępne preparaty umożliwiające bezpieczne układanie parkietu mimo zbyt wysokiej wilgotności podkładu. Niektóre gruntówki poliuretanowe umożliwiają klejenie desek już po kilku godzinach. Niektórzy producenci oferują kleje odcinające wilgoć w podkładach.
W przypadku każdego preparatu należy zapoznać się z zaleceniami zawartymi w instrukcji. Określa ona między innymi maksymalną wilgotność podkładu, przy jakiej preparat może być zastosowany. Ta wartość może być inna dla podkładów z ogrzewaniem. Często wymagany jest też odpowiedni harmonogram dalszych prac (np. maksymalnie 72 godziny do klejenia). Warto upewnić się, jakie kleje można stosować, by zapewnić odpowiednią przyczepność.
Zdecydowanie warto stosować preparaty pochodzące od jednego producenta. Powinno to zapewnić odpowiednią przyczepność kleju do gruntu. Oszczędzi to tez kłopotu w przypadku ewentualnych reklamacji.
Wymagania wobec podkładu pod deski podłogowe: wytrzymałość na ścinanie
Wymagania co do podkładu pod różne rodzaje posadzki są różne. W przypadku okładzin ceramicznych często nie bada się jego wytrzymałości ani wilgotności. Taki odkład musi być odpowiednio wypoziomowany – to praktycznie jedyne ważne zalecenie. Okładzina ceramiczna jest twarda i stabilna, nie stawia więc podkładowi wielkich wymagań.
W przypadku okładziny drewnianej wytrzymałość podkładu ma kluczowe znaczenie. Drewno, zmieniając wilgotność, zmienia swe wymiary. Powstające przy tym siły są naprawdę duże. Aby je zobrazować, można przypomnieć sobie o metodzie kruszenia kamieni z czasów, zanim zaczęto stosować maszyny i materiały wybuchowe. W szczelinach w kamieniu umieszczano drewniane kołki, które polewano wodą. Pęczniejące drewno potrafi rozsadzić granitowy głaz.
Badanie wytrzymałości podkładu na ścinanie
Ścinanie to siła działająca równolegle do podłoża. Zmieniające wymiary drewno wywiera właśnie taką siłę na podkład.
Aby zmierzyć wytrzymałość podkładu na ścinanie, przykleja się doń dwa drewniane klocki. Jeden z nich ma określoną powierzchnię, drugi jest większy.
Po utwardzeniu kleju między klocki wprowadza się miernik (Pressomess). Miernik rozpycha przyklejone klocki, używając siły równoległej do podłoża.
Przy zastosowaniu pewnej siły mniejszy klocek zostaje oderwany od podłoża razem z jego wierzchnią warstwą. Siła, przy której nastąpiło oderwanie, jest wskazana na mierniku.
W przypadku desek podłogowych instalowanych w warunkach domowych wytrzymałość podkładu na ścinanie musi wynosić przynajmniej 2 N/mm2.
Co robić, gdy podkład pod deski podłogowe ma zbyt niską wytrzymałość na ścinanie?
Jeśli podkład ma zbyt niską wytrzymałość na ścinanie, do wyboru jest kilka możliwości. Warto skorzystać z porady fachowca, który oceni, który wariant jest możliwy technicznie.
Wybór innej okładziny
Wykładzina dywanowa, panele ułożone pływająco, terakota – wszystkie te okładziny nie wymagają od podkładu wysokiej odporności na ścinanie. Jest to chyba jednak ostateczność, dlatego warto przyjrzeć się innym rozwiązaniom.
Chemiczne wzmocnienie podkładu
Podkład mineralny można wzmocnić, stosując preparaty gruntujące. Wnikają one w wierzchnią warstwę podkładu, wzmacniając ją. Zwykle, by zapewnić preparatowi możliwość głębokiej penetracji, podkład należy przed aplikacją przeszlifować.
Producenci „chemii do parkietu” oferują różne rozwiązania, które umożliwiają poprawę parametrów o kilka dziesiątych N/mm2 a może nawet ponad 1 N/mm2.
Przy wyborze metody naprawy dobrze jest skorzystać z porady technika producenta. Dokona on pomiarów i zaleci metodę, która dla danej podłogi będzie optymalna. Trzeba wiedzieć, że nie każdy preparat gruntujący działa tak samo, nie każdy da wystarczające wzmocnienie, nie każdy może byś stosowany na podkłady z ogrzewaniem.
Niektóre metody wzmocnienia podkłady praktycznie nie wydłużą czasu układania parkietu, gdyż schną w ciągu godziny. Inne – te z największym potencjałem wzmacniającym – mogą potrzebować np. tygodnia na wyschnięcie.
Rozważając wzmacnianie podkładu preparatami chemicznymi, warto wziąć pod uwagę względy ekologiczne i zdrowotne. Niektóre preparaty mają na opakowaniach oznakowanie informujące o kontrolowanej, niskiej emisji lotnych związków organicznych (np. GEV-EMICODE EC1), o braku rozpuszczalników (np. RU1). Niektóre preparaty wzmacniające oparte na żywicach epoksydowych są znacznie „mniej przyjemne” w zapachu.
Wylanie masy wyrównawczej
Stosowaną od lat metodą jest wylanie na słaby podkład masy wyrównawczej. Należy zwrócić uwagę, by producent masy dopuszczał jej zastosowanie pod parkiet i deski podłogowe. Taka masa jest zwykle znacznie droższa niż zwykłe masy wyrównawcze stosowane pod terakotę.
Producenci zwykle podają, jaka musi być minimalna grubość warstwy masy do zastosowania pod okładziny drewniane.
Grubość warstwy to podstawowa wada tej metody naprawy podkładu. Podniesienie poziomu parkietu o 2-3 mm nie jest znaczące dla kubatury pomieszczenia, ale na pewno ma wpływ na planowane łączenia parkietu z terakotą, progiem w drzwiach wejściowych, planowanych szafach wbudowanych itd.
Zwykle przed wylaniem masy wyrównawczej podkład należy zagruntować. Masa wyrównawcza pod parkiet zawiera specjalne dodatki wiążące wodę, nie ma więc konieczności czekania na jej odparowanie. Dobre masy wyrównawcze można pokrywać parkietem już po 24 godzinach od wylania – choć zależy to w dużej mierze od grubości wylanej warstwy.
Masy wyrównawczej z reguły nie gruntuje się. Klej będzie mieć prawidłową przyczepność.
I w tym przypadku warto stosować materiały pochodzące od jednego producenta.
Zastosowanie maty odsprzęgającej, kompensującej naprężenia itp.
Ciekawym rozwiązaniem jest zastosowanie maty pod parkiet. Mata może być wykonana z włókniny, a także z mieszaniny korkowo-gumowej.
Włóknina ma niewielką grubość, więc zmiana poziomu drewnianej posadzki jest minimalna. Mata korkowo-gumowa pod parkiet nie tylko pomaga rozprowadzić naprężenia na większą powierzchnię, ale i tłumi odgłos kroków.
Matę klei się do podłoża klejem do parkietu. Z reguły takim samym klejem klei się na niej parkiet czy deski podłogowe.
Oczywiście wskazane jest zastosowanie wszystkich elementów (gruntu, klejów i maty) od tego samego producenta, gdyż daje to względną pewność, że wyrobu są do siebie dopasowane.
Zastosowanie płyt
Niektórzy producenci oferują wygodne w montażu płyty wykonane z materiałów mineralnych albo włókien poliestrowych. Przed wyborem należy upewnić się, że wyrób może być zastosowany pod parkiet.
Zastosowanie płyt OSB albo sklejki
Ciekawym konwencjonalnym sposobem jest zamocowanie na słabym podkładzie płyty OSB albo sklejki. Zwykle mocuje się je do podkładu na klej i wkręty. Klej pozwala uniknąć głuchego odgłosu podczas chodzenia, wkręty ułatwiają spasowanie boków i narożników płyt.
Przy zastosowaniu tego rozwiązania należy zastosować odpowiedni klej – na ogół stosuje się klej do parkietu. Klej dyspersyjny albo rozpuszczalnikowy może mieć trudności z oddaniem wody (względnie rozpuszczalnika). Dlatego najlepszym rozwiązaniem będzie zastosowanie kleju poliuretanowego.
Często nie udaje się uzyskać idealnie równej powierzchni, sąsiadujące płyty mogą tworzyć mały uskok. Takie miejsca są wtedy wyrównywane cykliniarką.
Koszt naprawy (wzmocnienia) podkładu
Wzmacnianie podkładu jest niestety dość kosztowne. W skrajnych przypadkach koszt może przekroczyć nawet 50 zł/m2 (rok 2020). Dlatego warto zadbać o ten często zaniedbywany aspekt już na etapie projektowania i zawierania umowy z wykonawcą prac budowlanych.
